SAVUNMA 101

Uzun bir tarihi olan Türk ordusu, 2023 yılı itibarıyla "Global Fire Power" tarafından 60 farklı kriterle hesaplanan güç endeksine göre dünya sıralamasında 11. konumdadır. Nitelik yerine eksik bir nicel sıralama olarak karşımıza çıkan bu listede, muhtelif diğer alanlarda dünya sıralamasındaki konumumuz şu şekildedir (Şahsi düşüncem, topyekun harp karakteri, kapasitesi ve gücü olarak 11. sıradan daha iyi olduğumuz yönündedir):

​

• Yüzölçümü: 36/145 (145 ülke içinde 36. sırada)

• Genel Nüfus: 19/145

• Aktif ordu personel sayısı: 11/145

• Seferberlik Ordu Nüfusu: 16/145

• Savunma Bütçesi: 16/145

• Kara Kuvvetleri

  • Tank Sayısı: 11/145

  • Zırhlı Araç Sayısı: 5/145

  • Saldırı helikopteri sayısı: 6/145

• Deniz Kuvvetleri

  • Fırkateyn sayısı: 4/145

  • Korvet sayısı: 7/145

• Hava Kuvvetleri

  • Savaş Uçağı: 15/145

 

Kara sınırlarının yaklaşık üç katına yaklaşan kıyı şeridi uzunluğuna sahip ülkemizde Kara, Deniz ve Hava Kuvvetlerimiz, Jandarma ve Sahil Güvenlik dahil; zor bir coğrafyada caydırıcı olabilmek, güçlü ve rekabet edebilir kalabilmek ve zorunlu kalındığında en basit ifadesiyle ülkemizi koruyabilmek için teknolojik olarak modern ve üstün, dışa bağımlılığı az olmak hedefiyle çalışan bir sanayiye ihtiyaç duymaktadır. Ülkemizde bu sanayinin adı Savunma sanayidir.

​

Soğuk savaşın bittiği yılların hemen ardında ülkemiz; 1991-1995 yılları arasında toplam silah ithalatında dünya birincisiydi. O dönemde toplam 8 milyar dolarlık toplam silah ithalatı gerçekleştirerek dünyanın en çok silah ithal eden ülkesi olmuştuk. Türkiye'yi sırasıyla Mısır, Suudi Arabistan, Japonya, Yunanistan, Hindistan, Çin, İsrail ve Tayvan izliyordu. . 

​

1997 yılında, silahlı kuvvetlerimizin 25 yıllık ihtiyaçları alt alta yazıldığında 150 milyar dolarlık bir ihtiyaç listesi ortaya çıkıyordu. O günkü savunma sanayimiz için bunun 120 milyar dolarlık karşılığının ithal edilmesi gerekecekti. Bu da her yıl yaklaşık 4,5 milyar dolar mertebelerinde savunma ithalatı anlamına geliyordu ve ekonomimiz üzerinde çok büyük bir yüktü. Aynı yıl (1997), savunma sektörümüzde çalışan sayısı 21.600 kişi, savunma sanayi firmalarımızın toplam cirosu ise 1,2 Milyar dolardı. 

 

2012 yılında sektör çalışan sayısı 33.500 kişiye, savunma firmalarımızın toplam cirosu ise 4,8 milyar dolara yükseldi. 2022 sonu itibarıyla savunma sektörü 85.000 çalışan ile 10 Milyar ABD doları ciroya ulaşmıştır. 85.000 çalışanın yaklaşık yarısını mavi yakalılar (tekniker, teknisyen, işçi) oluşturmaktadır. Mühendis sayısı 20.000, üst düzey yönetici sayısı ise 650 civarındadır. 

 

1997 yılında dünya savunma ithalat lideri olan ülkemiz bugün 19. sıraya kadar gerilemiştir. 1997 yılında kayda değer bir ihracat gerçekleştiremeyen ülkemiz bugün ihracatta ~4,4 milyar ABD doları ile dünya 12.liğine yükselmiştir.

​

Savunma sektörü Türk ekonomisi, bilim ve sanayi politikası içinde de önemli paya sahiptir. Türkiye’de tüm sektörler ve firmalar arasında ARGE harcamalarında liderlik ASELSAN’a aittir. Ayrıca Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı firmalarının (ASELSAN, TUSAŞ, ROKETSAN HAVELSAN, vb.) ARGE harcamaları, ülkemizde en yüksek ARGE harcaması yapan 50 firmanın eriştiği toplam tutarın 3’te 2’si civarında seyretmektedir. Sadece ASELSAN’da yürütülen proje sayısı 1000’in üzerindedir.

​

Savunma sektöründe faaliyet gösteren firma ve kuruluşlar, ülke çapında bugün faaliyette olan 82 (toplamı 97 olacak şekilde; ilave 15’inin alt yapı çalışmaları devam etmektedir) Teknoloji Geliştirme Bölgesi için de itici bir güç olmuştur. ODTÜ Teknokent, ülkemizin ilk Teknoloji Geliştirme Bölgesi olarak 2001 yılında Ankara’da faaliyete geçmiştir. Savunma sektörünün aynı itici gücü ARGE merkezi statüsündeki firma ve kuruluşlar için de geçerlidir. Tüm sektörlerde ve ülke çapında halen faaliyette olan 1261 ARGE merkezi içinde Savunma sektörü önemli konumdadır.

​

Ciro büyüklüğüne göre firmalarımızın dünya ilk 100 firma (Defense Top100) listesindeki pozisyonları aşağıda gösterilmiştir.